بهترین سن یادگیری زبان چه موقع است؟

در مسیر یادگیری زبانیکی از چالش های بزرگ افراد به خصوص خانواده ها این است که به راستی بهترین سن یادگیری زبان چه موقع است؟ بزرگسالانی که تصمصم به یادگیری زبان دارند می پرسند: آیا من در این سن زبان یاد می گیرم؟ همین طور والدین می پرسند: از چه سنی فرزندم را کلاس زبان بگذارم؟ خلاصه این دغدغه سن یادگیری زبان، تقریبا همیشه و برای همه افراد وجود دارد.
این چالش مهم باعث شده تحقیقات زیادی در این زمینه صورت بگیرد که در اینجا نتیجه برخی تحقیقات را بیان می کنیم.نتایج این تحقیقات تا حدود زیادی به تفاوت یادگیری زبان در کودکان و در بزرگسالان اشاره می کنند.

بهترین سن یادگیری زبان دوم

یادگیری زبان در کودکی

به طور کلی براساس تحقیقات می توان گفت یادگیری زبان قبل از سن ۷ یا ۸ سالگی روند و سرعت بیشتری دارد،
مغز کودک سلول هایی عصبی خاصی برای یادگیری زبان جدید دارد. تعداد این سلول ها آنقدر زیاد است که کودک می تواند حتی ظریف ترین تفاوت ها را در تلفظ یاد بگیرد. بر همین اساس توصیه می شود کودک را قبل از سن یک سالگی در معرض زبان دوم قرار دهید. در اینجا از کلمۀ “آموزش” برای کودک استفاده نمی شود و از عبارت”در معرض قرار دادن” استفاده شده می شود. چون اساساً در این سن آموزش اتفاق نمی افتد.
برهمین اساس برخی والدین کودکان خود را در سنین کودکی به مهدهای دوزبانه می‌فرستند و یا از معلم خصوصی استفاده می‌کنند تا فرزندشان از همان سنین کودکی در معرض زبان قرار بگیرد. طبق تحقیقات بسیاری بهترین سن یادگیری زبان در کودکان، فاصله سنی 3 الی 4 سالگی است. در این سن مغز کودکان هنوز درحال یادگیری زبان مادری است. البته یادگیری زبان دوم همزمان با زبان اول هیچ اختلالی در یادگیری زبان مادری بوجود نمی آورد و از این بایت هیچ جای نگرانی نیست. همانطور که در کشور خودمان بسیاری از کودکان علاوه بر زبان فارسی، زبان بومی محل زندگی خود را نیز فرا می گیرند مثل کردی، ترکی، لری و هیچ اختلالی در آموزش بین دو زبان برای آنها به وجود نمی آید. به این نوع زبان آموزی روش ترکیبی گفته می شود.
برخی هم معتقدند که یادگیری زبان دوم باید بعد از فراگیری زبان اول صورت گیرد تا زبان اول کودک کامل شود و اختلالی برای زبان اول پیش نیاید و آن را یادگیری ترتیبی می نامند. با ورود کودکان به مدرسه، آموزش آنها اکثراً با به کارگیری زبان مادری صورت می گیرد، بنابراین یادگیری زبان دوم به دلیل حفظ توازن بین دو زبان برای آنها ممکن است ایجاد مشکل کند و روند و سرعت یادگیری را کاهش می دهد. ولی از جهتی چون آموزش آگاهانه صورت می گیرد بسیار می تواند شیرین و جذاب باشد.

مزایای یادگیری زبان در کودکی:

آموزش زبان به کودکان و در معرض زبان گذاشتن کودک فواید زیادی دارد که به چند مزیت آن در زیر اشاره می کنیم:
• فراگیری لهجه بومی یا نزدیک به لهجه بومی (native) در کودکان بهتر اتفاق می افتد.
• یادگیری زبان به بهبود تمرکز کودکان کمک می کند.
• یادگیری زبان به افزایش دقت و حافظه کودک کمک می کند.
• یادگیری زبان بدون استرس و خجالت در کودکان اتفاق می افتد چون کودکان از هیچ چیزی خجالت نمی کشند.

معایب یادگیری زبان در کودکی :

در کل فواید آموزش زبان در کودکی بیشتر از معایب آن است. با این حال به برخی از معایب یادگیری زبان در کودکی اشاره می کنیم:

• عدم دریافت توجه کافی از والدین. کودکان نیاز زیادی به توجه والدین و دریافت حمایت آنها دارند و در کلاس های آموزشی ممکن است از توجه کافی برخوردار نگردند.
• تداخل زبان اول با دوم. ممکن است برای برخی کودکان برای یافتن واژگان در زبان اول یا دوم تداخل پیش بیاید.
• محدودشدن خلاقیت کودک. اگر کلاس آموزشی معلم محور باشد تمام تکیه و توجه کودک بر معلم است و از خلاقیت کودک و کشف راه های جدید در او کاسته می شود.

یادگیری زبان در بزرگسالی

باید در نظر داشت هیچ وقت برای آموزش زبان دیر نیست. می توان گفت یادگیری زبان دوم فقط تحت تاثیر عامل سن نیست بلکه فاکتورهای زیادی بر یادگیری زبان تاثیرگذارند و این شرایط در افراد مختلف متفاوت است. یکی از آن عوامل، انگیزه و احساس نیاز به یادگیری زبان است. این عامل در افراد بزرگسال نسبت به کودکان بیشتر است، این افراد به دلایل مختلفی مانند تحصیل، مهاجرت، یافتن فرصت شغلی بهتر، پیشرفت کاری و غیره انگیزه بیشتری برای یادگیری زبان دارند.
طبق تحقیقات محققان MIT با بالا رفتن سن، توان یادگیری زبان، کاهش پیدا نمی کند. یک فرد بزرگسال 30 ساله یا بالاتراز تکامل مغزی خوبی برخوردار است و می تواند زبان جدید را حتی با سرعت بیشتری نسبت به کودک 10 ساله یاد بگیرد. بزرگسالان مغز بالغ تر و تکامل یافته تری دارند. آنها خود و جهان اطراف خود را بهتر درک می کنند و مهارت های شناختی بهتری دارند. قدرت حافظه و به یاد سپردن در آنان زیاد است و قدرت حل مساله و کشف راه حل ها را دارند و به صورت خلاصه در یادگیری به شیوه آکادمیک یعنی حضور در کلاسِ درس و استفاده از منابع آموزشی مهارت و توانایی لازم را دارند.

مزایای یادگیری زبان در بزگسالی:

یادگیری زبان در سنین بالا آثار مثبت زیادی دارد. از جمله می توان به نکات زیر اشاره کرد.
• نتیجه برخی پژوهش ها نشان می دهد که یادگرفتن زبان می‌تواند تمرین خوبی برای مغز باشد و به این ترتیب بیماری آلزایمر را به تعویق می اندازد. مغزمانند ماهیچه های بدن نیاز به تمرین دارد. و فراگیری زبان دوم یکی از بهترین تمرین ها برای فعالیت مغز است.

• بزرگسالان برای یادگیری هدغمند هستند و انگیزه دارند. آنها می دانند برای چه می خواهند زیان یاد بگیرند. بنابراین با برنامه پیش میروند.
• بزرگسالان بهتر تفاوت های فرهنگی را درک می کنند. و بنابراین می توانند تفاوت ها و شباهت های دو زبان را بهتر یادبگیرند.

• بزرگترین عیب شروع زبان در بزرگسالی این است که فراگیری زبان به لهجه بومی سخت تر اتفاق می افتد و ممکن است فردی حتی سالها کنار بومی زبانان زندگی کند ولی باز لهجه آنها را به طور کامل فرا نمی گیرد.
• بزرگسالان زبان دستور زبان را با زبان مادری خود مقایسه می کنند و برای یادگیری ساختار جدید مقاومت می کنند. بنابراین دستور زبان در مغز آنها به خوبی شکل نمی گیرد.

سخن پایانی

با مروری که بر سن یادگیری زبان کردیم می توانیم با قاطعیت بگوبیم که “چه سنی برای یادگیری زبان مناسب است؟” یک سوال غلط است و در واقع باید بپرسیم “بهترین روش مناسب با سن زبان آموز کدام روش است؟
یادگیری زبان، زمانبر است، و نیاز به صبر و شکیبایی دارد و منابع و سیستم های آموزشی باید تمام این مسیر را به درستی پیش روی زبان آموز قرار دهند تا بتواند در مدت زمان مناسب به نتیجه مطلوب برسد.
مجتمع آموزشی امیرکبیر با کادری مجرب و حرفه ای پیشرو در ارائه آموزشی جامع و نوین به زبان آموزان عزیز می باشد.